Marka danışmanlığı, bir markanın stratejik, yaratıcı ve iletişimsel yönlerinin geliştirilmesine yardımcı olan bir uzmanlık alanıdır. Marka danışmanları, marka kimliği, marka konumlandırması, marka stratejisi, marka iletişimi ve marka yönetimi gibi konularda markalara destek verirler.
Marka danışmanlığı, markalar için giderek daha önemli hale gelen bir hizmettir. Rekabetin arttığı, tüketicilerin daha bilinçli hale geldiği ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, markalar fark yaratmak ve başarılı olmak için güçlü bir marka kimliğine ve konumlandırmasına sahip olmak zorundadır. Marka danışmanları, markalara bu konuda yardımcı olarak onların hedeflerine ulaşmalarına destek olurlar.
Marka Danışmanlığı Neden Bu Kadar Önemli?
Kalitesinden tutun da üretim tesisine kadar birebir aynı olan iki farklı marka düşünelim. Bu markalardan bir tanesi 100 birim fiyata satılırken; diğeri 10 birim fiyata satılıyor. Hatta bazı durumlarda daha kaliteli üretim yapan veya hizmet veren markalar bile fiyatlandırmasını daha düşük miktarlarda tutmaktadır. Bunun başlıca sebebi bir marka yönetim stratejisinin bulunmaması veya yanlış kurgulanmış bir marka stratejisiyle yola çıkılmasıdır.
Marka stratejisi bir firmanın tüm maliyet ve gelir politikalarını etkileyebilecek kadar temel bir alandır. Satışla, finansla, operasyonla, insan kaynaklarıyla ve daha bir çok departmanla doğrudan ilgilidir. Doğru kurgulanmış bir marka stratejisi tüm bu departmanlara avantaj sağlarken; yanlış kurgulanmış bir marka stratejisi bütün bölümlerin işini zorlaştırır. Bu nedenle ilk bakılması gereken noktalardan bir tanesidir. Günümüzde yüksek gelir sağlayan firmaların en önem verdikleri konuların başında “marka olmak” gelir. Büyük markaların hikayeleri incelendiğinde bazı rastlantısal durumlarla markanın atılımları görülür. Örneğin marka sahibinin karşısına bir fırsat çıkar ve finansman desteği sağlar. Rastlantısallık oranı en düşük alanlardan biri ise marka stratejisidir. Bir ürün veya hizmet durduk yere büyük bir üne sahip olmaz. Bunun için marka danışmanlığı için kullanılan bütçeler büyük markalarda hep yüksek miktarlardadır.
Markalaşma Sürecinde Yapılan Hatalar
İşletme kurulum aşamasındayken maliyet hesaplamaları yapılır. Bu bütçelemeler içinde reklam, pazarlama veya tanıtım altında başlıklar da bulunur. Çoğu zaman işletme yöneticileri bu noktada maliyet hesaplaması yaparken bir profesyonelden danışmanlık almadıkları takdirde bu maliyeti yanlış hesaplayabilir. Örneğin gereğinden fazla ya da az bir maliyet hesaplandırması yapıp bunu yanlış noktalara yönlendirebilirler. İşletmeyi yönetirken bazı maliyetler çok açıktır. Örneğin bir tesisiniz varsa buraya ödeyeceğiniz kira bedeli bellidir ve kolay hesaplanır. Personel maliyetleri aynı şekilde konulacak hedeflere göre hesaplanabilir. Fakat tüm bunların düzgün bir şekilde işlemesi için ürüne veya hizmete alıcılar bulmak gerekir. Bunun için de doğru ve işletmenin doğasına uygun bir marka stratejisi kurgulamak; o işletmenin geleceği için son derece önemlidir.
Bir marka düşünelim hedef kitlesi B2B (Business to Business) olsun. Bu markanın kendi sektöründeki diğer markalara göre hatırı sayılır bir pazarlama bütçesi olduğunu hesaba katalım. Eğer doğru bir stratejiye sahip değilse bu bütçe tam anlamıyla boşa kullanılabilir. Pazarlama aşamasında son kullanıcı odaklı stratejiler geliştirilebilir. Eğer firma sahipleri şanslıysa bu yolculuğun erken bir bölümünde süreçten dersler çıkarır ve bir şeylerin yanlış gittiğini anlayabilir. Fakat eğer şansları yaver gitmezse büyük bir maliyetlendirme boşa kullanılmış olur. Tabi bu örnek en basit ve en anlaşılır örneklerden biridir. Firmalar bazı durumlarda çok daha detaylarda gizlenen yanlış stratejilerin kurbanı olabilirler.
Marka Olduktan Sonra Yapılan Hatalar
Marka olmak süreli bir hedef değildir. Hatta markaların sahiplerinden bile çok daha uzun ömürlüdür. Geçmişten günümüze taşınan büyük markaları ortaya çıkaran kişiler hayatını kaybetmiş olsa da markaları yaşamaya devam eder. Markalaşma sürecinde yapılan en büyük hatalardan biri bunu süreli bir hedef olarak algılamaktır. Örneğin bir marka danışmanlığı aldınız ve doğru bir stratejiyle markanızı hedefinizdeki noktaya konumlandırdınız. Peki şimdi ne olacak? Tamam ben olmak istediğim noktaya geldim diyerek frene mi basacaksınız? Emin olun siz frene basarken piyasadaki rakipleriniz gaza basmak için fırsat kolluyorlar.
Markanıza yatırım yapmaktan hiçbir dönemde vazgeçmeyin. Nasıl ki hizmet ve ürün sunumunuzu durdurmuyorsanız, marka yatırımlarınızı da durdurmamanız önemlidir. Marka danışmanlığı almayı veya şirketinizde böyle bir istihdam sağlamayı markanızın ömrüyle bir tutmanızı öneririm. Maliyetlerde kısıtlamaya mı gidiyorsunuz? Sizi marka haline getiren stratejinizi ve buna ayırdığınız maliyeti en son sıraya yazabilirsiniz. Kriz durumlarında bile markasına yatırım yapanların ne derece fayda sağladığı artık bilinen bir gerçektir. Kısacası marka olmak belirli bir süreye sığdırılamaz.
Marka Danışmanlığı ile İlgili Diğer Avantajlar
Marka danışmanı alanında eğitim görmüş ve yeterli tecrübeye sahipse daha önce yaşadığı deneyimleri markanıza yansıtabilir. Böylece markanın diğer alanlarda yaşadığı sorunlar hakkında da hızlı çözümler sunabilir. Alanında tecrübeli bir marka danışmanı engelleri hızlı bir şekilde aşmak isteeyecektir. Bunun için işletmenin ihtiyaçlarına yönelik alternatif çözümleriyle gerekliği esnekliği sağlar. Böylece işletmenin önünde var olan engelleri hızlı bir şekilde aşmasını sağlar.
Her işletme farklı noktada problem yaşayabilir. Örneğin işe alım noktasında problem yaşayan bir işletme düşünelim. Kendi stratejisine uygun ve yeterli miktarlarda işe alım yapamayan bir işletme marka danışmanından bu konuda fikir alabilir. Satış kısmında sorun yaşayan başka bir işletme en güncel ve sektöre uygun fikirler için marka danışmanına sorularını iletebilir. Alanında uzman bir marka danışmanı özgün bir marka yaratmanın haricinde, yaratıcılığını kullanarak işletmelere farklı alanlarda da destek olabilir.
Tüketici ihtiyaçlarının sürekli değişken olduğu düşünüldüğünde, marka olmak mutlaka profesyonel desteğe ihtiyaç vardır. Bu desteği iyi seçmek çok önemli. Gerçekçi ve dürüst bir marka danışmanı firmaya piyasa şartlarının güncel verileriyle hizmet eder. Çünkü pembe dünyaların ve gerçekçi olmayan hedeflerin sonu hüsranla sonuçlanır. Her ne kadar marka olmanın yaratıcı düşüncelerle ve hayal gücüyle yakından ilişkisi olsa da bu sürecin büyük bir kısmını da istatistiksel okumalar ve veriler oluşturur. Marka danışmanlığı sürecinde bunlara da dikkat etmenizi tavsiye ederim.
